Podziemne Miasto na Wyspie Wolin

W czasie II Wojny światowej były tu potężne działa, które chronione setkami ton żelbetonu miały bronić bazy Kriegsmarine. Po wojnie, z podziemnych bunkrów połączonych kilometrem korytarzy polscy generałowie mieli dowodzić lądowaniem jednostek Ludowego Wojska Polskiego w Skandynawii!

Historia kompleksu rozpoczyna się w latach trzydziestych ubiegłego wieku. By skutecznie bronić morskiej bazy Kriegsmarine niemieckie dowództwo postanowiło wybudować baterię artylerii nabrzeżnej, która miała być wyposażona w działa 15 cm. Budowę rozpoczęto w 1936. Już w 1939 roku odbyło się pierwsze próbne strzelanie i bateria została obsadzona przez artylerzystów. Wybudowano 7 potężnych żelbetonowych schronów, kilkanaście baraków, kilka kilometrów dróg i całą niezbędną infrastrukturę techniczną.

Najważniejszymi obiektami baterii były cztery potężne schrony koszarowo-bojowe. Na szczycie każdego z nich wybudowano specjalne stanowisko, na którym ustawiono armaty kalibru 15 cm. Zasięg dział wynosił około 20 km, a każda armata wyposażona w potężny pancerz ważyła blisko 8 ton. Dwukondygnacyjny schron dowodzenia przykryto zespołem kopuł pancernych kryjących przyrządy optyczne. Schron maszynowni i magazyn amunicji zostały umieszczone na wschodnim skraju baterii. W czasie wojny baterie wyposażono w nowoczesny radar do kierowania ogniem artyleryjskim – FuMo 214 Wurzburg-Riese.

Najprawdopodobniej w roku 1940 nastąpiła wymiana uzbrojenia baterii. Pierwotnie zamontowane działa zostały zdemontowane i trafiły do Holandii, gdzie przeniesiono bojową jednostkę i zbudowano nową Baterię Vineta. W świnoujskich schronach zamontowano starsze działa o podobnych parametrach. Od 1941 roku Bateria Vineta była obiektem, w którym szkolili się artylerzyści lądowi Kriegsmarine. W marcu 1945 roku bateria wspierała ogniem oddziały niemieckie broniące przesmyku Dziwnów- Dziwnówek. Obiekty opuszczono w kwietniu 1945 roku- po wysadzeniu zamków armat.
Kompleks został zajęty przez sowietów już 5 maja 1945 roku. Do grudnia 1945 roku demontowano cenne wyposażenie i dopiero w styczniu 1946 roku obiekt został przekazany polskiej armii.

Początkowo nie było pomysłu jak go wykorzystać. W latach 50 XX wieku postanowiono baterię przekształcić w zapasowe stanowisko dowodzenia dla najwyższych władz wojskowych polskiej armii. Do pierwszej dużej modernizacji doszło najprawdopodobniej około 1955 roku. Cały teren siłami kompani budowlanej Marynarki Wojennej ufortyfikowano budując 6 Kompanijny Rejon Umocniony, który połączono z 11 Batalionowym Rejonem Umocnionym. Pobliski teren został wyposażony w fortyfikacje polowe i stanowiska artylerii przeciwlotniczej, baterię moździerzy, stanowiska dla ckm oraz ukrycia dla czołgów T-34 i dział Zis-3. Wszystkie pomieszczenia Baterii Vineta wyremontowano wykorzystując pozostawione przez sowietów niemieckie wyposażenie i przygotowano do nowych funkcji- stanowiska dowodzenia obrony przeciwdesantowej zachodniego wybrzeża.

W 1965 roku przystąpiono do drugiego etapu modernizacji – wszystkie schrony połączono kilometrem podziemnych tuneli. Zmodernizowano także wyposażenie schronów lokując w nich kolejno: centralę telefoniczną, Radiowe Centrum Odbiorcze, Kasyno, Obiekt Obrony Przeciwchemicznej. Powstało w pełni autonomiczne „podziemne miasto”. Obiekt został wyposażony we wszelkiego rodzaju środki łączności, cały system łączności był zdublowany na wypadek awarii lub zniszczenia w ataku. Cały teren bazy został podzielony na pięć stref bezpieczeństwa, wejścia do każdej dokonywano po okazaniu specjalnej przepustki. Służbę pełnili tam początkowo jedynie żołnierze zawodowi, miało to dodatkowo podnieść bezpieczeństwo bazy i utrudnić jej infiltracje przeciwnikowi.
Kompleks miał służyć jako Zapasowe Stanowisko Dowodzenia Dowódcy Frontu Nadmorskiego ( Polskiego). To właśnie z tej bazy miały być koordynowane działania siedmiuset tysięcznej armii, która jako prawie samodzielny front miała odgrywać kluczowe zadania w planach ofensywnych Układu Warszawskiego.

Obiekt z czasem zmieniał swoje przeznaczenie. Wraz ze zmiana doktryny wojennej w latach 80-tych XX wieku stał się Zapasowym Stanowiskiem Dowodzenie Dowódcy Marynarki Wojennej. Później – SD Dowódcy 8 Flotylli Obrony Wybrzeża.
O tajnym stanowisku dowodzenia wiedzieli tylko nieliczni – głównie najwyżsi rangą oficerowie. Była to jedna z pilnie strzeżonych tajemnic okresu „zimnej wojny”. Umocnienia wizytował i kierował w nich kilkukrotnie ćwiczeniami generał Wojciech Jaruzelski. Ostatnimi ćwiczeniami w jakich kompleks uczestniczył były manewry Marynarki Wojennej „Pirania” w 1995 roku.

Dzięki przychylności Ministra Obrony Narodowej, Prezydenta Miasta Świnoujścia, Nadleśnictwa Międzyzdroje i Dyrekcji Lasów Państwowych 31 grudnia 2013 roku gospodarzem obiektu zostało Muzeum Obrony Wybrzeża w Świnoujściu.

Dziś to sensacyjne świadectwo historii, które musisz zobaczyć!